|
бўлиши давлатга вожиб бўлди. Бу «вожиб нима билан тамомига етса ўша нарса ҳам вожибдир», деган қоида остига киради.
Бу жосусликнинг ҳаром ёки жоиз ёки вожиб эканлиги жиҳатидан бўлган ҳукмидир. Энди уруш ҳолатидаги кофирлар фойдасига жосуслик қиладиган жосусга бериладиган жазога тўхталадиган бўлсак, бу жазо жосуснинг фуқаролигига ва динига қараб, турлича бўлади. Жосус уруш ҳолатидаги кофир бўлса, у ўлдирилади. Унинг ҳукми шудир. Бунга бир овоздан иттифоқ қилинган. Унга бундан бошқа ҳукм йўқ. Унинг жосус эканлиги билиниши биланоқ, яъни жосус эканлиги исботланиши биланоқ у ўлдирилади. Бунга далил Бухорий Салама ибн Акваъдан қилган ушбу ривоятдир:
«أَتَى النَّبِيَّ A عَيْنٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَهُوَ فِي سَفَرٍ، فَجَلَسَ عِنْدَ أَصْحَابِهِ يَتَحَدَّثُ ثُمَّ انْسَلَّ ، فَقَالَ النَّبِيُّ A : اُطْلُبُوهُ وَاقْتُلُوهُ, فَسَبَقْتُهُمْ إِلَيْهِ فَقَتَلْتُهُ فَنَفَّلَنِي سَلَبَهُ»
«Набий с.а.в. сафардалиги чоғида мушриклардан бир айғоқчи келиб, саҳобалар билан гаплашиб ўтирди. Сўнг сездирмай ғойиб бўлди. Шунда Набий с.а.в.: уни қидириб топиб ўлдиринглар, дедилар. Мен унга улардан олдин етиб олиб, уни ўлдирдим. Пайғамбаримиз с.а.в. унинг нарсаларини менга ўлжа қилиб бердилар». Муслимда Икрима ривоятидан ушбу лафз билан келган:
«فَانْتَزَعَ طَلَقًا مِنْ حَقَبِهِ فَقَيَّدَ بِهِ الْجَمَلَ ثُمَّ تَقَدَّمَ يَتَغَدَّى مَعَ الْقَوْمِ، وَجَعَلَ يَنْظُرُ وَفِينَا ضَعْفَةٌ وَرِقَّةٌ فِي الظَّهْرِ وَبَعْضُنَا مُشَاةٌ إِذْ خَرَجَ يَشْتَدُّ»
«У белбоғидан пишиқ арқонни суғуриб, у билан туяни боғлади. Сўнг қавм билан тушлик қилгани борди ва у ёқ, бу ёққа аланглаб, қарай бошлади. Пешинда бизда бироз заифлик ва бўшашиш пайдо бўлган, баъзиларимиз пиёда эдик. Бирдан у шиддат билан чиқиб кетди». Абу Наим «Мустахраж»ида Яҳё Ҳамоний орқали Абу Умайсдан қилган ривоятда бундай дейилган:
«أَدْرِكُوهُ فَإِنَّهُ عَيْنٌ»
265-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434